Er
zijn een aantal oorzaken die zorgen dat de kip moeite heeft met het
leggen van eieren;
– Legnood
–
Ei
peritonitis
- Afwijkende eieren
Legproblemen bij de kip
Legnood
Legnood
heeft veel mogelijke oorzaken en is geen besmettelijke aandoening.
Het probleem zit altijd ergens in het proces van de leg. Zo kan
legnood ontstaan wanneer kippen onvoldoende calcium binnenkrijgen.
Calcium is belangrijk voor de ontwikkeling van de schaal van het ei.
Problemen met die ontwikkeling kunnen leiden tot legnood.
Ook
een onnatuurlijke vorm van het ei kan ertoe leiden dat het niet
gelegd kan worden. Een voorbeeld is een te groot ei, doordat er
bijvoorbeeld twee dooiers in het ei aanwezig zijn. Andere mogelijke
oorzaken zijn overgewicht, een ontsteking van de eileider,
ontwikkeling van een ei vóór de kip volgroeid is en een gebrek aan
nestlocaties.
De gevolgen van legnood kunnen ernstig zijn voor de kip. Het ei zit op een onprettige plek. Er kunnen infecties ontstaan en het weefsel van de kip kan beschadigd raken. Daarnaast zorgt legnood voor stress bij de kip. Bij uitblijven van behandeling kan de kip overlijden.
Symptomen
Legnood bij kippen is vrij goed te herkennen aan enkele duidelijke symptomen. De hen zal het nest niet of nauwelijks verlaten en lange tijd persen. Ook wordt een karakteristieke ‘pinguïnhouding’ aangenomen: de kip waggelt als een pinguïn door de aanwezigheid van het ei. Kippen met legnood verliezen hun eetlust en drinken weinig. Ze zijn niet actief en hebben vaak trillende vleugels. De ontlasting van een kip met legnood is waterig of in zijn geheel niet aanwezig. Het ei blokkeert namelijk (grotendeels) de ontlasting. Soms zijn uitstulpingen van de cloaca zichtbaar bij kippen met legnood. Deze hangen in dat geval naar buiten.
Behandeling
Kippen met legnood dienen zo snel mogelijk apart gezet te worden, zodat ze een speciale behandeling kunnen krijgen. Hanteer de hen wel voorzichtig, zodat het ei niet inwendig kan breken. De kip moet in een verblijf geplaatst worden met een warme omgevingstemperatuur, bij voorkeur tussen de 28 en 32 graden. Dit stimuleert de leg. Ook kan de kip gehouden worden op een gaasbodem met hieronder een bak warm water. De stoom die hier vanaf komt kan de leg bevorderen. Zorg er wel voor dat de omgevingstemperatuur niet boven de genoemde 32 graden komt. Het kan ook helpen om wat slaolie in de cloaca van de kip te druppelen. Soms kan het toedienen van extra calcium al voldoende zijn om de leg te laten plaatsvinden.
Lukt dit niet? Dan kan chirurgisch ingrijpen noodzakelijk zijn om zo het ei te verwijderen.
Het risico op legnood bij kippen is altijd aanwezig. Zeker leghennen die voor het eerst een ei moeten leggen of oudere leghennen lopen vaak risico op legnood. Wel is er een aantal manieren om legnood zoveel mogelijk te voorkomen. Een goede gezondheid van de kippen is hierin van essentieel belang. Het is belangrijk dat kippen goed gebalanceerde legkorrels te eten krijgen. Calcium mag hierin niet ontbreken, omdat calcium een belangrijk mineraal is voor de schaal van het ei. Het is verstandig niet meer dan nodig te voeren. In warme zomerweken eten kippen sowieso minder. Houd hiermee rekening en voer kippen niet bij, in deze periode; dit voorkomt overgewicht. Tenslotte dienen kippen voldoende beweging te krijgen, ook om overgewicht te voorkomen.
Ei peritonitis
De
eileider is een soort trechter, die de eicel hoort op te vangen. Dit
gaat wel eens mis. Het is niet heel erg wanneer dit eenmalig is, maar
bij legkippen kan
dit op een gegeven moment vaak en/of meermalig fout gaan..
De niet ontwikkelde eieren komen in de buikholte van de kip terecht,
waar zij ophopen en kunnen gaan ontsteken.
Symptomen
Wanneer
de kip
wel regelmatig in het leghok zit, maar er komt geen ei, dan is het
belangrijk om in te grijpen. Wanneer
er zich al veel vocht in de buik van de kip heeft opgehoopt kan het
zijn dat de kip
moeite krijgt met ademhalen. Doordat een kip geen middenrif heeft,
kunnen de ingewanden van haar buik op de
longen drukken, waardoor
ze het heel benauwd kunnen
krijgen. Het kan ook gebeuren dat de
kam door zuurstofgebrek
blauw wordt. De kip
zal waarschijnlijk heel weinig meer ondernemen en een zieke indruk
maken.
Behandeling
Naast het
behandelen van de infectie in de buik met antibiotica, is het ook
noodzakelijk om het vocht uit de buik te halen. Hierdoor krijgt de
kip weer lucht. Daarnaast zal de kip ook pijnstilling krijgen.
Afwijkende eieren
Dunne
eischalen, gekreukelde eieren, schalen met verschillende kleuren,
bleke eieren, eieren met pukkels; afwijkende eischalen kunnen
meerdere oorzaken hebben. Verandering van voeding, ziekten, stress en
leeftijd van de hennen. Door goed te letten op afwijkingen in de
schaal van de eieren, kan informatie verkregen worden over de
gezondheidstoestand van de kippen.
Vreemde eieren kunnen
ontstaan door een tekort aan bepaalde vitaminen of mineralen. Het
gaat dan vooral om vitamine D, calcium en fosfor. Tekorten kunnen
zwakke schalen geven. Teveel vitamine D kan echter weer eieren met
zandkoppen tot gevolg hebben. Een zwakke schaal kan ook veroorzaakt
worden door een slechte waterkwaliteit. Maar het heeft ook te maken
met de leeftijd van de hennen en het op gang komen van de
eiproductie. Dit duurt enige tijd voordat dit hormonaal volledig
vlekkeloos verloopt. Aan het begin van de productie zie je daarom
vaker afwijkende eieren. Acute stress door bijvoorbeeld een
schrikreactie of een ongeluk kan schade veroorzaken aan het
ei-in-wording. Dit kan zichtbaar zijn als extra verdikking rondom het
ei of als er overmatige haarscheuren optreden.
Hittestress is
van invloed op de eischaal: die wordt dunner. Bij hoge temperatuur
eten kippen minder. Doordat ze ook sneller gaan ademhalen verzuurt
het bloed, waardoor ze meer moeite hebben met de productie van kalk.
Ziekten kunnen ook afwijkende eieren veroorzaken:
- Infectieuze Bronchitis: geeft ongeveer 7-14 dagen na infectie eieren met zandkoppen, ringeieren of frommeleieren; er kunnen ook ontkleuringen en eieren met zwakke schaal ontstaan. Frommeleieren en eieren met een typische ring erom ontstaan doorgaans één tot twee weken na infectie
- Mycoplasma synovia: glazige-punt eieren ten gevolge van een infectie in de eileider
- Parasieten (rondwormen of haarwormen) veroorzaken bleke eischalen en bleke dooiers doordat de darmwand beschadigd is geraakt
- Egg Drop Syndrome: ontkleurde eieren, eieren met zwakke schaal, windeieren
- Vogelgriep: ontkleurde eieren, zwakke eischalen, windeieren
- Stress: door stress worden soms eieren gelegd met witte spikkels, een witte waas of lila-kleurige eieren. Ook dubbeldooiers, windeieren, afgeplatte eieren en eieren met ringen kunnen door stress ontstaan
- Besmeuring van eieren met bloed kan een teken zijn van cloacapikkerij
- Tekort aan kalk veroorzaakt zwake eischalen, geen windeieren
Is de eileider ontstoken dan kunnen er ontstekingsvocht en resten van niet voldoende ontwikkelde dooiers en schalen in het nest worden aangetroffen. Dit wordt ook wel eiconcrement genoemd. Als de resten al een tijdje in het lichaam hebben gezeten, kunnen ze in verharde vorm uit komen. De Engelsen noemen dit wel ''lashegg''. Als de ontsteking niet vanzelf overgaat, is er vaak weinig aan te doen.
Meer info?
Voor meer vragen over de behandelmogelijkheden neem gerust contact met ons op of maak een afspraak.