Diarree
bij kippen kan verschillende oorzaken hebben.
– Voeding
–
Coccidiose
–
Wormen
–
Salmonella
Voeding
Het
geven van te veel, nat keukenafval of brood kan diarree geven bij de
kip. Het enige wat hiervoor noodzakelijk is, is het aanpassen van de
voeding. Blijft de diarree echter aanhouden, dan kan er iets anders
aan de hand zijn.
Coccidiose
Coccidiose
bij kippen is een redelijk veel voorkomende ziekte. Vooral als het
weer warm en broeierig wordt. Lekkende drinkbakken zijn gevaarlijke
besmettingshaarden. Kuikens raken eerder besmet dan kippen omdat zij
nog niet voldoende weerstand hebben opgebouwd. Coccidiose
wordt veroorzaakt door protozoën (darmparasieten) die tot de Eimera
familie behoren. Het zijn eencellige organisme die zich nestelen in
de darmwand en/of het slijmvlies.
Als de kippen in aanraking komen met de ontlasting van besmette
dieren zullen zij ook besmet raken met coccidiose.
Berucht voor de verspreiding van coccidiose
zijn de natte plekken rondom de drinkbak. Deze moeten daarom te allen
tijden voorkomen worden.
Symptomen
Coccidiose
tast de darmwand van de kippen aan. Afhankelijk van de
besmettingsgraad worden verschillende ziekteverschijnselen getoond.
Over het algemeen is het duidelijk te zien dat de kip ‘ziek’ is.
Ze geven een slaperige indruk en kunnen ‘bol’ gaan zitten. Ook
kunnen ze koud aanvoelen en vermageren. Naarmate de ziekte vordert,
krijgen de kippen last van dunnere ontlasting (diarree) waar
uiteindelijk bloed bij kan zitten. Hierdoor krijgen ze moeite met het
opnemen van voedingstoffen en ontstaan er interne bloedingen en
infecties met de dood tot gevolg.
Behandeling
Het
voorkomen is helaas niet mogelijk. De kans op coccidiose
verkleinen wel. De bacteriën van coccidiose
gedijen/vermeerderen het beste in een vochtige omgeving. Zorg er
daarom voor dat het hok schoon en droog is (let op lekkende
drinkbakken). Ook is het verstandig om niet te veel kippen in één
hok te plaatsen. Aangezien de besmetting via de ontlasting gaat, is
het verstandig ervoor te zorgen dat er geen ontlasting in het voer en
drinkwater zit. Ontlastingsonderzoek is noodzakelijk om vast te
stellen of het om coccidiose gaat.
De
haarworm,
ook wel draadworm genoemd, hecht zich aan het slijmvlies in de dunne
darm of slokdarm. Meestal veroorzaakt dit een ontsteking. Een
infectie
van de haarworm kan leiden tot vermagering, bloedarmoede en
bloederige diarree. De haarworm is met het blote oog vrijwel niet te
zien, omdat deze heel dun zijn, en wordt vaak niet langer dan 3
centimeter. De haarworm komt een stuk minder vaak voor dan de
spoelworm, maar omdat de haarworm zich veel sneller voortplant, is
deze ook schadelijker voor de besmette kippen.
Hoe
worden kippen besmet met wormen?
Alle
bovenstaande wormen leggen eitjes die met de ontlasting van de
kippen, maar ook de ontlasting van andere vogels naar buiten komen.
Deze eitjes worden dan door insecten als regenwormen, kevers of
slakjes opgegeten, waarna deze weer de infectie verspreiden wanneer
ze worden opgepikt door de kippen Ook kunnen kippen voer oppikken wat
in de besmette ontlasting heeft gelegen. Bij een open kippenhok is de
kans op besmetting van buitenaf het grootst. Rondvliegende mussen of
duiven kunnen besmette ontlasting in het kippenhok deponeren. Na
vertering van bijvoorbeeld een besmet kevertje komen de larven vrij
in de maag. De spoelworm legt dagelijks ongeveer 200.000 eitjes die
eerst twee weken moeten groeien voordat ze weer besmettelijk zijn.
Het groeien van de eitjes en larven gaat sneller bij warme en
vochtige omstandigheden. Daarom komt de infectie ook vaker in de
zomermaanden voor. De eitjes van de haarworm zorgen na een week
alweer voor besmettelijke haarwormen en kunnen dus zeer snel voor een
grootschalige infectie zorgen. Lintwormen kunnen na twee weken alweer
eitjes leggen.
Symptomen
Over
de symptomen in het algemeen valt te zeggen dat het vaker voorkomt
bij jongere kippen. Daarnaast is de infectie van de worm een proces
en valt er niet direct iets te merken aan besmette kippen.
Vermagering en al dan niet bloederige diarree zijn symptomen van een
worminfectie. Vaak verbleekt de kam en zal deze uitdrogen door het
gebrek aan vitamine (dat dus door de worm wordt opgenomen). Daarnaast
zullen de kippen ook een wat zieke indruk wekken door bijvoorbeeld
bol te
gaan zitten en wat minder actief te
bewegen dan normaal.
Behandeling
Omdat
de verspreiding voornamelijk via kleine insecten verloopt, is het
bestrijden van de insecten een handig preventiemiddel om de
verspreiding te beperken of te voorkomen. Dit kan door het strooisel
goed droog en schoon te houden en het regelmatig te verversen. Het
voer in bakken geven werkt ook goed.
Ontlastingsonderzoek geeft
bevestiging om welke worm het precies gaat. Hierna zullen de kippen,
met het juiste ontwormingsmiddel, ontwormd moeten worden.
Salmonella
Salmonella
is een bacterie die zich nestelt in de darmen van kippen. Kippen
kunnen vrij gemakkelijk besmet raken met salmonella.
De bacterie kan overleven op veel oppervlakken en vervolgens een kip
besmetten. Besmetting verloopt vrijwel altijd door het op- of
aanpikken van besmet materiaal. Dit kan besmet voer zijn, maar ook
mest, grond of
stof. De salmonella
bacterie kan gemakkelijk met de mens meereizen op stof op de kleren,
in het haar of mest onder de schoenen. Ook kan de bacterie aanwezig
zijn op bijvoorbeeld gereedschap, kratten of voerbakken. Een andere
belangrijke besmettingsbron is ongedierte. Muizen, ratten en kevers
zijn bekende verspreiders van de salmonella
bacterie. Ook katten en honden kunnen de bacterie overbrengen op
elkaar en op andere dieren. Tenslotte kan een moederkip salmonella
overdragen door besmetting van de eieren tijdens de ontwikkeling.
Ook kan de
bacterie gemakkelijk worden overgedragen op andere kippen via de
ontlasting. De bacterie nestelt zich in de darmen van kippen.
Salmonella Enteritidis en Salmonella Typhimurium kunnen daarnaast ook
in de bloedbaan terecht komen. Het gevolg hiervan is, dat de bacterie
bijvoorbeeld in de spieren (het vlees) of de eieren van kippen
terecht kan komen.
Symptomen
Kippen kunnen ernstig ziek worden als gevolg
van een besmetting met salmonella. In ernstige gevallen kan de kip
sterven als gevolg van salmonella. De symptomen ontstaan bij de
meeste types van salmonella al binnen 24 uur na besmetting. Het
ziekteverloop is niet goed vergelijkbaar met dat bij de mens. Kippen
met salmonella krijgen last van waterige diarree. De ontlasting zit
vol met bacteriën. Kippen worden suf en inactief en de kam kan een
blauw-paarse kleur krijgen. Ook kan de eierproductie sterk afnemen.
Af en toe ontstaan er ontstekingen in de ogen. Met name zeer jonge
kuikens (tot 10 dagen oud) kunnen ernstig ziek worden. Oudere kippen
hebben bij de meeste typen van salmonella minder of zelfs geen
symptomen.
Behandeling
Hobbykippen
kunnen behandeld worden met antibiotica. Welk antibioticum er
gebruikt dient te worden, hangt af van het type salmonella. Dit wordt
vastgesteld op basis van laboratoriumonderzoek van de ontlasting.
Door het toepassen van een goede hygiëne kan de kans op
besmetting wel aanzienlijk verkleind worden. Salmonella kan
gemakkelijk door de mens overgebracht worden. Door de kleren en
schoenen schoon te houden, kan besmetting voorkomen worden. Ook is
het belangrijk om alle gebruiksvoorwerpen regelmatig grondig te
reinigen. Tenslotte moet de ren of het kippenhok goedschoon gehouden
worden.